Амгалан энхийн хаалга

Богд хаан эзэмшилдээ шар ордон, цагаан ордон, хайстай лавирангийн ордон  ногоог ордон гэх дөрвөн ордонтой байжээ. Богд хааны ногоон ордон зуншлах газар нь   Монголын анхны музей Богд хааны музей  болж өөрчлөгдсөн нь хойч үедээ үлдээх үнтэй хувь нэмэр болж үлджээ . Богд хааны музей нь үхрийн өвчүү мэт хатуу газар  байсан ба Сэлбэ, Туул голтой нийлдэг, голын ойр тул сэрүүн байдаг гэж үзэн Богд хааны зуншлах газар гэж анх баржээ. 1966 оний үерийн үеэр гол үерлэж ойр хавийн газрууд усанд автхад Богд хааны музей усанд автаагүй ба холоос хархад усан дээрх
Музейн үүдээр ороход хамгийн түрүүнд сүрлэг нэгэн хаалгатай тулдаг. Энэ нь Манжийн эрхшээл ноёрхлыг эсэргүүцсэн монголчуудын эрх чөлөөний тэмцэл 1911 оны сүүл үед ялалтаар төгсөхөд Богд Жавзундамба хутагт хаанаар өргөжлөгдөх үед энэхүү хаалгыг бариулж байжээ. Хаалганы зураг төслийг уран барилгач “зоригт” цолтой Баажав тэргүүтэй Санжид, Тэжаан нар зохион бүтээсэн гэдэг. Энэхүү хаалгыг бариулахад ард түмнээс 280 мянган лан мөнгө буюу 175 кг-тай тэнцэх мөнгөн хураамжаар өргөл барьц аван олон түмний хандиваар бариулж байсан гэдэг. Энэ хаалга нь 108 төрлийн оньс сүлжээ, угсрах арга ухаанаар бүтсэн бөгөөд нэг ч хадаас ороогүйгээрээ онцлог . Энэ хаалга нь дэлхийд тав байдаг ба Улаанбаатарт нэг Бээжинд дөрөв байдаг аж . Энэ хаалганд төмөр ороогүйн учир нь нийслэл төвд Монгол , Манж , Араб нэг цул үнлэстэн дотор ямар ч төмөр ороогүй гэж бэлэгдэж долоон жил барьжээ.   Мөн тус хаалга нь найман үндсэн тулгуур багана, долоон үетэй асар маягийн дээвэр хэсгээс бүрдэж, хээ угалз, сийлбэр, амьтдын дүрсээр чимэглэгдэж дорно дахины үлгэр домог, Тансан ламын туужийн хэсгээс харуулсан зургууд дөрвөн махранз зэргийг өнгө будаг зохицуулан урласан онцлогтой.
  Энэхүү ордон музей нь муу ёрын сүнснүүдээс хамгаалсан Хаалттай хаалга буюу Янпай хаалга, Богд хаан болон түүний хатан, ойр төрлийн садангийн хүмүүс нь ордог Нээлттэй хаалга буюу Асарт хаалга, Амаглан энхийн хаалга нар байдаг аж.  Энхүү музей нь Монгол орны заавал үзэх ёстой газруудын нэг Монголоо суртчлах түүхэн чухал өв юм. 

Амгалан энхийн хаалга
Богд хаан эзэмшилдээ шар ордон, цагаан ордон, хайстай лавирангийн ордон  ногоог ордон гэх дөрвөн ордонтой байжээ. Богд хааны ногоон ордон зуншлах газар нь   Монголын анхны музей Богд хааны музей  болж өөрчлөгдсөн нь хойч үедээ үлдээх үнтэй хувь нэмэр болж үлджээ . Богд хааны музей нь үхрийн өвчүү мэт хатуу газар  байсан ба Сэлбэ, Туул голтой нийлдэг, голын ойр тул сэрүүн байдаг гэж үзэн Богд хааны зуншлах газар гэж анх баржээ. 1966 оний үерийн үеэр гол үерлэж ойр хавийн газрууд усанд автхад Богд хааны музей усанд автаагүй ба холоос хархад усан дээрх
Музейн үүдээр ороход хамгийн түрүүнд сүрлэг нэгэн хаалгатай тулдаг. Энэ нь Манжийн эрхшээл ноёрхлыг эсэргүүцсэн монголчуудын эрх чөлөөний тэмцэл 1911 оны сүүл үед ялалтаар төгсөхөд Богд Жавзундамба хутагт хаанаар өргөжлөгдөх үед энэхүү хаалгыг бариулж байжээ. Хаалганы зураг төслийг уран барилгач “зоригт” цолтой Баажав тэргүүтэй Санжид, Тэжаан нар зохион бүтээсэн гэдэг. Энэхүү хаалгыг бариулахад ард түмнээс 280 мянган лан мөнгө буюу 175 кг-тай тэнцэх мөнгөн хураамжаар өргөл барьц аван олон түмний хандиваар бариулж байсан гэдэг. Энэ хаалга нь 108 төрлийн оньс сүлжээ, угсрах арга ухаанаар бүтсэн бөгөөд нэг ч хадаас ороогүйгээрээ онцлог . Энэ хаалга нь дэлхийд тав байдаг ба Улаанбаатарт нэг Бээжинд дөрөв байдаг аж . Энэ хаалганд төмөр ороогүйн учир нь нийслэл төвд Монгол , Манж , Араб нэг цул үнлэстэн дотор ямар ч төмөр ороогүй гэж бэлэгдэж долоон жил барьжээ.   Мөн тус хаалга нь найман үндсэн тулгуур багана, долоон үетэй асар маягийн дээвэр хэсгээс бүрдэж, хээ угалз, сийлбэр, амьтдын дүрсээр чимэглэгдэж дорно дахины үлгэр домог, Тансан ламын туужийн хэсгээс харуулсан зургууд дөрвөн махранз зэргийг өнгө будаг зохицуулан урласан онцлогтой.
  Энэхүү ордон музей нь муу ёрын сүнснүүдээс хамгаалсан Хаалттай хаалга буюу Янпай хаалга, Богд хаан болон түүний хатан, ойр төрлийн садангийн хүмүүс нь ордог Нээлттэй хаалга буюу Асарт хаалга, Амаглан энхийн хаалга нар байдаг аж.  Энхүү музей нь Монгол орны заавал үзэх ёстой газруудын нэг Монголоо суртчлах түүхэн чухал өв юм.